Vanochtend was ik in Den Haag getuige van een historisch vonnis. Deze mensen (Urgenda-directeur Marjan Minnesma, advocaten Koos van den Berg en Roger Cox) hebben zojuist de Nederlandse staat op de knieën gekregen.
Nederland doet te weinig aan CO2-reductie, en beschermt haar burgers daardoor onvoldoende tegen de gevaren van klimaatverandering, concludeerde de rechter, die klonk als een bezorgde oude wijze.
Ik had het totaal niet verwacht, net zo min als de meeste andere aanwezigen. Er ging een golf van euforie door de rechtszaal toen bleek dat er in het vonnis geen teleurstellende wending kwam. De vier rechters gaven Urgenda volledig gelijk.
Hun uitleg was even helder als opzienbarend: de staat kan en mag zich niet verbergen achter andere landen of economische excuses als het aankomt op een directe bedreiging van de leefomgeving van haar burgers. En ook de rechter kan bij zo’n ernstig probleem zijn verantwoordelijkheid niet ontlopen en simpelweg doorverwijzen naar de politiek. Ook de rechter moet zich in zo’n geval uitspreken.
Dat hebben deze rechters gedaan. En hoe; hun conclusies staan in een doortimmerd vonnis van 70 pagina’s. De strekking daarvan gaat nu de wereld rond: burgers kunnen de politiek via het recht dwingen tot daadkrachtiger klimaatpolitiek. AFP was aanwezig, Le Monde, The Guardian. Belgische journalisten, want ook in hun land is nu een vergelijkbare zaak gestart. En welke landen zullen volgen, nu deze uitspraak er ligt?
De Nederlandse landsadvocaat, die genoeg dacht te hebben aan het argument dat deze kwestie niet in de rechtszaal thuishoorde, droop af zonder commentaar te geven.
En zelfs als een hoger beroep zou volgen en een hogere rechter over een jaar of twee anders zou vonnissen, is deze uitspraak niet meer te negeren. Onze parlementariërs en onze regering zullen zich moeten gaan buigen over een wetenschappelijk onderbouwd Salomons oordeel. Een vonnis dat dwingt tot een radicale koerswijziging ten gunste van het milieu. In de Haagse rechtbank werd vandaag geschiedenis geschreven, nu nog in dat andere stukje Den Haag.
